Poezia rikthehet në çdo moshë

Poezitë si rregull shkruhen në rini. Të rralla janë rastet në letërsinë
botërore që një krijues boton librin e parë me poezi në moshën e tretë.
Por tashmë kemi dhe një rast në Shqipëri. Prendush Gjon Delia është ai
që ka thyer këtë rregull. Vetëm pak kohë më parë ka nxjerrë librin e
tij të parë me poezi, në moshën 75-vjeçare. Një libër modest, por që
tregon se talenti nuk ka munguar te Delia. Nuk janë poezi sirtari që
janë nxjerrë nga e kaluara. Ndërgjegjja e autorit merret vetëm me kohën
në të cilën jetojmë dhe me problemet e saj. Atdhetarizmi është vija
kryesore, pak lirizëm, pak meditim, pak moral dhe pak filozofi. Janë 53
poezi të shkruara vitet e fundit, ku motivi atdhetar është në qendër të
tyre. Lufta e popullit të Kosovë për pavarësi është një nga temat më të
pëlqyera të autorit, gjë që duket dhe në titullin e librit “Plot një
shekull ndarë nga nana”. Dy kapitujt të librit i kushtohen luftës së
Kosovës dhe Ushtrisë Çlirimtare. Ndërsa nuk mungojë dhe vargje që janë
një përmbledhje e historisë së kombit. “Ne ishim pesë vëllezër/E një
nënë na lindi/Jemi miliona/ E na pret bashkimi”.
Në
librin e Delisë nuk mungojë dhe poezitë dhe këngët për heronjtë modernë
të Shqipërinë. Nënë Tereza, Azem Hajdari dhe figura të tjera
dëshmorësh. Ndërsa pjesa më e bukur e librit është ajo me poezi që
trajtojnë moralin e kohës. Larg klisheve, autori ka arritur të hedhë në
vargje perceptimin e tij për kohën moderne. Siç i këndon dashurisë për
atdheun, kombin dhe vlerave të larta njerëzore, Delia i këndon dhe
moralit të shoqërisë. Në sytë e një 75-vjeçari, modernia te brezat e
rinj përfytyrohet në një mënyrë origjinale. Në poezinë “Moda” me shumë
fines satirizohen prirjet e shoqërisë së hapur. “Kohët e fundit na erdh
moda/Si për djem edhe për goca/Modë që shpesh e prish hijeshinë/Veç tue
lyp kesh bukurinë”. Këto fenomene, por dhe përballja e brezit të vjetër
me realitetin e ri, që thuhet në vargjet më poshtë: “Bashkë me modën
tash ka hi/Sëmundja e shekullit të ri/ Jo veç të rive, por edhe pleq/Hi
u ka hik mendja përdreq”.
Ky libër nuk është bërë për të arsye
komerciale. Madje botimi i tij është bërë për një rreth të ngushtë
shoqëror. Vet vajza e autorit ka financuar botimin e tij dhe ne nuk
kemi marrë përsipër t’i bëjmë reklamë për të shtuar shitje. Por teksa
lexon poezitë e Delisë nuk ke si të rrish indiferent. Pa i hyrë në hak
kritikëve letrarë dhe teorive të letërsisë, mbase nuk kemi të bëjmë me
një fenomen letrar. Por teksa sheh që muza e poezisë jeton në zemrën e
këtij njeriu, nuk ke si mos të befasohesh. Një 75-vjeçar ka gjithmonë
se çfarë t’i thotë brezave që vijnë. Por kur mesazhi vjen me poezi, një
gjuhë që po e harrojnë brezat e sotëm, kjo bëhet dhe më kuptimplotë.
Mbase një thirrje për të rinjtë që kanë harruar mesazhe të tilla.
Prendush Delia nuk ka mbaruar fakultete, nuk ka bërë specializime dhe
mastera. Por në një mënyrë të thjeshte duke kaluar nga dera e poezisë
arrin të hyjë në ndjenjat e njerëzve.