Domethënia e Fjales "Hacker" Haker

Hakeri



Haker anglisht hacker është emri qe i jepet nje personi qe krijon e
ndryshon kompjuter software dhe hardware, dhe qe ka njohuri ne
kompjuter programim, kompjuter perdorim dhe në çështjet e sigurise te
sistemeve kompjuterike. Hakeri është nje njeri qe merret me perballimin
e sfidave intelektuale për te vepruar apo tejkaluar ne menyre krijuese
kufinjte qe i vihen, jo vetem ne fushat e interesuara te tij (zakonisht
informatiken apo inxhenierine elektronike) por ne te gjitha lëmet e
jetës se tij. Hakeri mund te cilesohet edhe si nje njeri entuziast
(zelltar) dhe kureshtar ne fushen e informatikes dhe kompjuterikes qe
futet pa leje ne kompjuterat (rrjetet kompjuterike) e qeverise apo
shoqerive (i shtyre nga kureshtja për te mesuar me teper) për te marre
informacionet qe do.
Ne lemin e kompjuter programimit hakeri është nje programues qe "mat e
pret" ose arrin qellimin e tij duke perdorur nje rradhe ndryshimesh te
shfrytezoje ose zgjase kodin (çelësin) apo burimin. Për disa njerez,
emri haker ka nje fame te keqe dhe lidhet me personin qe "kosit" ose
perdor dhune për te kryer detyra programuese te cilat janë te shemtuara
dhe te pasuksesshme. Trajta negative e emrit "hack" perdoret madje mes
perdoruesve ne kuptim pozitiv te hakerit.
Ne fushen e sigurise kompjuterike hakeri është nje person i afte te
shfrytezoje apo te hyje pa leje me ane te mjeshtrive e taktikave ne nje
sistem kompjuterik. Kjo lidhet zakonisht me hakerat Black hats (kapele
zinjte). Kundershtaret e tyre janë White hats (kapele bardhet) te cilet
janë hakera me parime dhe etike, qe nuk demtojne kurre nje sistem
kompjuterik. Poashtu ka edhe Grey hats (Kapelat e perhirta). "Hakera"
jo te mirefillte qe s´kane shume njohuri ne programim apo ne
informatike dhe qe perdorin programe te gatshme nga te tjeret dhe
demtojne çdo sistem te pambrojtur janë Script kiddies (femije
shkarravinash).
Ne haker-kulture, hakeri është nje person qe ka arritur nje status te
sigurt shoqeror dhe është i njohur midis anetareve te kultures për
kryerje te vlerave kulturore dhe nje sasi te besueshme te diturise
teknike.